Mapa - Rudki (Ukraina) (Rudky)

Rudki (ukr. Рудки, Rudky) – miasto na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie samborskim. Przed 1945 w Polsce, w województwie lwowskim, siedziba powiatu rudeckiego.

Rudki leżą nad potokiem Wiszenka.

W 1876 w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rudkach pochowany został Aleksander Fredro.

Miasto założone zostało pod koniec XIV wieku. W tym też okresie powstała parafia łacińska pw. św. Wojciecha podległa diecezji przemyskiej fundacji Ścibora, konsekrowana ok. roku 1435. W roku 1550 pod wpływem ruchów reformatorskich kościół został zamieniony na zbór kalwiński.

W roku 1655 Andrzej Stano h. Gozdawa,syn Jerzego (współdziedzica Rudek) i Zofii Fredro, współwłaściciel Rudek, podkomorzy sanocki, rozpoczął budowę nowego kościoła, ale prace przerwał najazd szwedzki. W roku 1728 powstał nowy murowany kościół fundacji Urbańskich. Do roku 1742 właścicielem miasta był Ignacy Urbański z Urbanic, który odsprzedał miasto Fredrom herbu Bończa.

Dziedzicem Rudek był Jacek Fredro herbu Bończa (ur. 1770 w Hoczwi, zm. 1828), ojciec Aleksandra Fredry. Tu po wyprawie napoleońskiej powrócił komediopisarz Aleksander Fredro, który napisał: Napoleon na Elbę, a ja prosto do Rudek.

Po pierwszym rozbiorze Polski (1772) wcielone do monarchii Habsburgów, następnie do Cesarstwa Austrii. Pozostawało w jego składzie na terytorium kraju koronnego Galicji do upadku Austro-Węgier (1918).

Od 1 listopada 1918 do maja 1919 pod administracją Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej, od maja 1919 do 15 marca 1923 pod tymczasową administracją Polski, zatwierdzoną przez paryską konferencję pokojową 26 czerwca 1919. Rada Ambasadorów suwerenność Polski nad terytorium Galicji Wschodniej uznała 15 marca 1923.

Od roku 1872 przez miasto prowadzi ważna linia kolejowa łączącą Lwów z Budapesztem tzw. Pierwsza Węgiersko-Galicyjska Kolej Żelazna. W roku 1880 było w miasteczku 2582 mieszkańców (w tym m.in. 1352 Żydów, 945 Polaków).

Do roku 1918 Rudki były miastem powiatowym oraz siedzibą starostwa w austriackiej prowincji Galicja, a w czasie dwudziestolecia międzywojennego siedzibą władz powiatowych i sądu powiatowego (sąd okręgowy miał siedzibę w Samborze).